แล้วโลกก็มาถึงจุดที่สรรพนามคำว่า ‘he’ หรือ ‘she’ อาจค่อยๆเลือนหายไปจากวัฒนธรรม โดยที่สรรพนามใหม่ๆอย่าง they, sie, zie, e, ve, tey และอื่นๆจะเริ่มถูกยินชินหูมากขึ้นในพจนานุกรมของ ‘คนที่ไม่มีสำนึกทางเพศว่าเป็นชายหรือหญิง’ ซึ่งมิใช่กลุ่มคนจำนวนน้อย แต่ถึงขั้นเขย่าวัฒนธรรมกระแสหลัก สะเทือนอุตสาหกรรมผลิตมีดโกนเลยทีเดียว
สองปีก่อน Greta Thunberg ทำให้บริษัทยักษ์ใหญ่แห่กันทำธุรกิจแบบ Carbon Neutral ซึ่งแปลได้ว่าการทำกิจกรรมใดๆก็ตามที่ปล่อยก๊าซคาร์บอนเท่ากับศูนย์ มาปีที่แล้วและปีนี้คำฮิตกลายเป็นคำว่า Gender Neutral ที่หมายความว่า การมีเพศเป็นศูนย์ ไม่มี-ไม่ระบุเพศ ซึ่งคำศัพท์อื่นๆที่เรียกขานกันก็เช่น Genderless, Non-binary หรือ Gender-free
บิ๊กดาต้าของพจนานุกรมออนไลน์ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน Merriam-Webster ยังบอกว่า ‘they’ คือคำแห่งปี 2019 เพราะมีคนเสิร์ชคำนี้เพิ่มขึ้นถึง 313% และไม่ได้เสิร์ชเพราะอยากรู้ว่า they แปลว่าพวกเขา แต่ความหมายใหม่ของ they ในวันนี้มีค่าเท่ากับ he หรือ she แม้ว่าจะพูดถึงคนคนเดียวโด่ๆก็ตาม เช่น เมื่อเราจะพูดถึง Sam Smith ว่าเขาใส่ส้นสูงเดินพรมแดงแล้วนะ ก็ต้องพูดว่า พวกเขาใส่ส้นสูงเดินพรมแดงแล้วนะ เป็นต้น
สมัยนี้แม้แต่ชาว LGBTQ เองยัง come out กันใหม่เลยว่า I am genderless
Preferred Pronouns: they/them
นักร้องรางวัลแกรมมี่ออกมาโพสต์ไอจีเมื่อปีกลายว่า “หลังจากที่ต้องทำสงครามกับเพศตัวเองมาทั้งชีวิต วันนี้ฉันตัดสินใจว่าจะขอเป็นตัวเองทั้งนอกและใน…ฉันรู้สึกเป็นผู้หญิงเท่าๆกับที่รู้สึกว่าตัวเองเป็นผู้ชาย”
Preferred Pronouns: “จะเรียกอะไรก็เรียก”
สนุกอยู่คนเดียวตลอดบนพรมแดงด้วยลุคเพี้ยนแหวกทั้งหลาย เอซร่ายังอธิบายตัวเองไว้อย่างมันหยดว่า “ฉันไม่ระบุว่าตัวเองเป็นชาย ไม่บอกว่าตัวเองเป็นหญิง อันที่จริงฉันไม่อยากพูดด้วยซ้ำว่าตัวเองเป็นคน”
Preferred Pronouns: she/her
รับบท Batwoman ซูเปอร์ฮีโร่รายแรกในทีวีซีรี่ส์ที่เป็นเลสเบี้ยน รูบี้ซึ่งตอนเด็กๆภาวนาให้ตัวเองไม่มีหน้าอกกล่าวว่า “ฉันรู้สึกว่าตัวเองเป็นผู้ชายแต่ไม่รู้สึกว่าต้องเกิดมาพร้อมอวัยวะที่แตกต่างไปจากนี้ ฉันรู้สึกว่าตัวเองอยู่ในที่กลางๆมากขึ้นแล้ว”
คุณมีมีดโกนไร้เพศขายไหม? นี่คือคำถามปฏิวัติองค์กรที่ทำให้ BiC ผู้ผลิตมีดโกนที่คุ้นตากันดีเวลาไปซูเปอร์มาร์เก็ต ห่อสีน้ำเงินคือมีดโกนสำหรับผู้ชาย และห่อสีชมพูคือมีดโกนของผู้หญิง แต่เมื่อปีที่แล้ว BiC เก็บคำถามจากผู้บริโภคที่หนาหูขึ้นทุกขณะไปทบทวน ที่สุดแล้วตัดสินใจเปิดตัวไลน์สินค้าใหม่ Genderless Razors มีดโกนที่ไม่แบ่งแยกเพศออกมาขายในชื่อ ‘Made for You’ ตามมาด้วยมอยส์เจอไรเซอร์และครีมโกนหนวดไร้เพศในปีนี้
นั่นเป็นเพราะผู้บริโภครุ่นใหม่ตั้งคำถามว่ามันจำเป็นไหมที่ต้องใช้ผลิตภัณฑ์แบ่งแยกเพศ ในช่วงเวลาที่คนรุ่นพวกเขาไม่คิดจะระบุเพศของตัวเองด้วยซ้ำ และมีจำนวนไม่น้อยที่เลือกจะเป็นคนไม่มีเพศ พฤติกรรมผู้บริโภคจึงสะท้อนกลับไปถึงแบรนด์ต่างๆทั่วโลก ซึ่งใครไหวตัวทัน อยากกระโดดขึ้นขบวนรถไฟชาวเจนซี กลุ่มลูกค้ารายใหญ่ที่สุดของโลกก็ต้องปรับตัวกันอย่างไว
ผลสำรวจการตลาดปี 2019 ของ Mintel ยังพบตัวเลขที่น่าสนใจด้วยว่า ผู้บริโภคอายุ 24 ปีลงไปเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ความงามที่ไม่มีเพศถึง 30% และอีก 39% บอกว่าอยากลองใช้ผลิตภัณฑ์ไร้เพศ
ตัวเลขเหล่านี้สะท้อนวิวาทะในอุตสาหกรรมความงามและผลิตภัณฑ์ล้าง ฟอก และบำรุงผิวทั้งหลาย ตั้งแต่ยาสีฟัน ยาสระผม ไปจนถึงน้ำหอม ซึ่งเรื่องมาแดงความมาแตกในปี 2015 เมื่อผลการศึกษาของกรมคุ้มครองผู้บริโภคของนิวยอร์กซิตีพบว่า ผลิตภัณฑ์ของผู้หญิงมีราคาสูงกว่าผลิตภัณฑ์ผู้ชายโดยเฉลี่ย 7% และส่วนต่างที่มากที่สุดคือ 13% ทำให้เกิดชื่อเล่นที่ผู้หญิงอยากกรี๊ดว่า pink tax ความสวยมาพร้อมภาษีที่ต้องจ่ายมากกว่าผู้ชาย
ในยุค ’90s กระแสยูนิเซ็กซ์มาแรงจากอิทธิพลของป๊อปคัลเจอร์อย่างซีรี่ส์ Friends, Melrose Place และ Beverly Hills, 90120 ซึ่งตัวละครชายหญิงรวมกลุ่มกันเหนียวแน่น แฟชั่นกรันจ์ที่นำเสนอลุคไร้เพศและ CK One น้ำหอมขายดีตลอดกาลที่เปิดตัวในปี 1994 แต่หลังจากนั้นแบรนด์ต่างๆแบ่งผลิตภัณฑ์ออกเป็นชายและหญิงเพื่อยอดขายที่มากขึ้น…ก็เท่านั้น
ผลิตภัณฑ์ในชีวิตประจำวันที่ไม่แบ่งแยกเพศ ออกแบบมาให้ทุกคนใช้ได้
Non Gender Specific สกินแคร์ที่ชูจุดขายเป็นประสิทธิภาพของวัตถุดิบธรรมชาติมากกว่าจะขายความแบ่งแยกเพศ
Q เสียงเอไอแรกของโลกที่ไม่มีเพศ ต่างจาก Siri ของ Apple และ Alexa ของ Amazon ที่มีเสียงและชื่อเป็นผู้หญิง
Maude Sex Essentials ผลิตภัณฑ์สำราญเซ็กซ์ที่ไม่แบ่งแยกเพศ เด่นด้วยดีไซน์มินิมัลลิสม์โทนสีขาวหม่นจนถึงน้ำตาล อาทิ เจลหล่อลื่น ถุงยางอนามัย ไวเบรเตอร์ และเซตสำหรับเดินทาง
Phluid Project บูติกแห่งแรกที่เปิดพื้นที่ขายสำหรับแฟชั่นไร้เพศโดยเฉพาะในย่านแมนฮัตตัน เสื้อผ้าจะแบ่งตามสไตล์จากแบรนด์ต่างๆ อาทิ Gypsy Sport, Oak, Dr Martens และแบรนด์ของตัวเองบนหุ่นโชว์ไร้เพศ
บทความจากคอลัมน์ Speical ในนิตยสารแอล ประเทศไทย ฉบับเดือนธันวาคม 2020 สามารถหาซื้อได้ทุกแผงหนังสือชั้นนำทั่วประเทศ
เรื่อง: สุภักดิภา พูลทรัพย์
for subscribing to ELLE’s newsletter!
We’ve recieved your message.
